Cerkiew do remontu

Treść

Zabytkowa cerkiew w Wielkich Oczach (Podkarpacie) uległa katastrofie budowlanej. Obiekt wybudowany w 1925 roku popada w coraz większą ruinę. Starostwa Powiatowego w Lubaczowie, które sprawuje pieczę nad zabytkiem, nie stać na gruntowny remont, a urząd konserwatorski nie ma praw do obiektu, który jest własnością Skarbu Państwa.

Pierwotnie drewniana cerkiew greckokatolicka w Wielkich Oczach została wybudowana w połowie XVII wieku. Następna świątynia powstała w XIX wieku jednak spłonęła w czasie I wojny światowej. Obecną cerkiew wybudowano w 1925 roku. Po II wojnie światowej była użytkowana sporadycznie, później zaś służyła głównie jako magazyn. Po 1989 roku w obiekcie przeprowadzono prace zabezpieczające i na tym się skończyło. Dzisiaj unikatowa w skali kraju, jedyna w południowo-wschodniej Polsce, cerkiew wzniesiona w konstrukcji szachulcowej, budowana z tzw. muru pruskiego z ceglanym wypełnieniem, na podmurówce z cegły i betonu, coraz bardziej popada w ruinę. Stan obiektu orientowanego na planie prostokąta z jedną nawą wyższą od prezbiterium z wydzielonym babińcem jest na tyle zły, że grozi mu całkowita degradacja. Niewiele pozostało z kopuły cerkwi z neorenesansowym hełmem. Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków stwierdził stan katastrofalny budowli i wydał nakaz obłożony rygorem natychmiastowej wykonalności zabezpieczenia cerkwi, ale Starostwa Powiatowego w Lubaczowie, które zarządza mieniem Skarbu Państwa, nie stać na pokrycie kosztów takich prac. Nie pomogły też monity starostwa o przyznanie środków od wojewody podkarpackiego. Powstała inicjatywa powołania do życia stowarzyszenia ratowania cerkwi w Wielkich Oczach, podobnie jak miało to miejsce w przypadku zabytkowej cerkwi w Baligrodzie, której odbudowa po pożarze dobiega końca. Są jednak głosy, że cerkiew, jeżeli nie zostanie zabezpieczona jeszcze w tym roku, może nie przetrwać zimy. Zabytkowa świątynia w Wielkich Oczach, w 2007 roku wpisana do rejestru zabytków, znajduje się także na Szlaku Architektury Drewnianej, który skupia zarówno wysokie rangą zabytkowe drewniane obiekty sakralne, jak też skanseny i przykłady budownictwa miejskiego, które stanowią bezcenne bogactwo kulturowe minionych wieków.
Mariusz Kamieniecki
"Nasz Dziennik" 2009-08-21

Autor: wa